Mwendesha Mashtaka wa ICC Awasili DRC Kuchunguza Uhalifu wa Kivita Mashariki mwa Nchi

 

Mwendesha Mashtaka wa Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu (ICC), Karim Khan, ameanza ziara yake nchini Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC) kwa lengo la kuimarisha ahadi ya Mahakama hiyo kuchunguza uhalifu unaoendelea katika mikoa ya mashariki mwa nchi. Ziara hii inafanyika wakati ghasia zinavyozidi kuongezeka katika eneo hilo, ambapo mamia ya watu wameuawa na maelfu wamejeruhiwa.

Karim Khan alielezea wasiwasi mkubwa kuhusu hali inavyoendelea mashariki mwa DRC, akisema: “Tuna wasiwasi mkubwa kuhusu hali inayozidi kuwa mbaya mashariki mwa Congo.” Aliongeza kuwa hali ni ngumu na mamia ya watu wamepoteza maisha kutokana na ghasia za kikabila na makundi ya waasi. “Ujumbe wetu ni wazi: hakuna kundi lolote lenye silaha au majeshi yanayoshirikiana nalo yatakayokosa kuwajibishwa. Lazima waheshimu sheria za kimataifa za kibinadamu.” Khan alisisitiza umuhimu wa kuhakikisha wahusika wanawajibishwa na sheria za kimataifa za kibinadamu zinaheshimiwa.

Katika mazungumzo yake, Khan alisisitiza: “Hakuna mtu anayeweza kushambulia raia au kuwajeruhi na asichukuliwe hatua. Huu ni wakati wa kuona kama ICC itasimama na kutimiza matakwa ya watu wa DRC ya utekelezaji wa sheria kwa usawa.” Aliongeza kuwa hali ya DRC ni mfano wa mizozo mingine duniani, akitaja mizozo ya Palestina, Ukraine, na Israel, na kusema kwamba watu wa DRC wanastahili haki na usawa kama watu wengine duniani.

Khan atafanya mazungumzo na Rais wa DRC, Félix Tshisekedi, na maafisa wa serikali kuhusu hatua za kuchukua ili kuhakikisha wahusika wanawajibishwa kwa vitendo vyao vya uhalifu. Pia, atakutana na Mwakilishi Maalum wa Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa katika mazungumzo yatakayofanyika Jumanne hii.

Ziara hii inadhihirisha juhudi za ICC katika kuhakikisha haki inatendeka na kuwawajibisha wale wanaohusika na uhalifu unaoendelea mashariki mwa DRC. Mnamo Oktoba 2024, Khan alitangaza kwamba ofisi yake ilianza kuchunguza madai ya uhalifu wa kivita uliofanywa katika jimbo la Kivu Kaskazini kuanzia Januari 2022.

Rais Félix Tshisekedi pia aliwasilisha rufaa kwa ofisi ya mwendesha mashtaka mnamo Mei 2023 kuhusu uhalifu unaodaiwa kufanywa katika jimbo la Kivu Kaskazini na wanachama wa vikundi na vikosi mbalimbali vya waasi tangu Januari 1, 2022. "Hii ni hatua muhimu katika mchakato wa kuleta haki," alisema Tshisekedi kuhusu uchunguzi wa ICC.

ICC ina mamlaka tu juu ya makosa yaliyofanywa baada ya Mkataba wa Kirumi kuanza kutumika tarehe 1 Julai 2002. DRC imekuwa na historia ya kuwahukumu wababe wa vita kama Jean Pierre Bemba, Thomas Lubunga, na Bosco Ntaganda, ambao wamepata adhabu za kifungo kutokana na makosa ya kivita na uhalifu dhidi ya ubinadamu.

Ziara ya Karim Khan inaashiria azma ya ICC kuhakikisha kuwa wahusika wa uhalifu wa kivita wanawajibishwa na haki inapatikana kwa waathirika wa ghasia zinazoshuhudiwa katika mikoa ya mashariki mwa DRC.