Mkutano wa Kikanda wa EU-EAC: Kuongoza Mageuzi ya Kidijitali katika Afrika Mashariki

 Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) na Umoja wa Ulaya (EU) wamefungua Mkutano wa Kikanda wa Kwanza wa EU-EAC juu ya Mageuzi ya Kidijitali katika Jumuiya ya Afrika Mashariki.

Aidha wameahidi kuendesha mapinduzi ya kidijitali yaliyowalenga wananchi wa ukanda wa  Afrika Mashariki, yakitumia teknolojia na uvumbuzi wa kidijitali kuendeleza ushirikiano wa kikanda.

Mkutano huu wa siku mbili, unaofanyika jijini Arusha, Tanzania ulioandaliwa na D4D Hub, umewakutanisha wadau muhimu kutoka kanda ya EAC na washirika kutoka Ulaya.

Jitihada hii ya ushirikiano inalenga kutathmini hali ya sasa ya mageuzi ya kidijitali katika eneo hilo na kuchunguza matarajio kupitia "Timu ya Ulaya", inayojumuisha EU na nchi wanachama wake.

 Washiriki muhimu ni pamoja na wawakilishi kutoka Sekretarieti ya EAC na taasisi zingine za EAC, Wizara za Teknolojia ya Habari na Mawasiliano ya nchi washirika za EAC, Ujumbe wa EU nchini Tanzania na EAC, pamoja na nchi wanachama wa EU.

D4D Hub inafanya kazi kama chombo muhimu kwa EU na nchi wanachama wake kukuza miradi yenye mabadiliko katika bara la Afrika, ikilingana na malengo makubwa ya mkakati wa Global Gateway.

Mkakati huu unalenga kuhamasisha EUR 300 bilioni kwa uwekezaji kukuza miunganiko ya kidijitali, nishati safi, na salama, na kusaidia afya, elimu, na mifumo ya utafiti ulimwenguni.

Mkutano huo unatambua maeneo saba ya kimkakati ya ushiriki, yanayolingana na vipaumbele vya Mkakati wa Maendeleo wa sita  wa EAC, unaolenga kuharakisha mageuzi ya kidijitali Afrika Mashariki.

Maeneo haya ni pamoja na uunganishaji, utawala wa data, e-utawala/usalama wa mtandao, biashara mtandaoni, mawasiliano ya mawasiliano ya habari, uvumbuzi wa kidijitali, na ujuzi wa kidijitali.

Kutokana na maeneo haya ya ushiriki, ramani ya pamoja imeundwa kwa lengo la kuongoza ushirikiano kati ya EAC na Timu ya Ulaya. Hatua za muda mfupi ni pamoja na kutoa pendekezo la kukuza uchumi wa data kuvuka mipaka, kujenga na kuboresha vituo vya data vya kijani na salama (utawala wa data), kuanzisha huduma kamili za elektroniki za afya zinazovuka mipaka (e-utawala/usalama wa mtandao), na kukuza mifumo ya kurahisisha malipo ya mtandaoni yanayovuka mipaka (biashara mtandaoni).

Aidha, mkutano huu unapata umuhimu mkubwa kwa kuzinduliwa kwa wakati mmoja kwa Paket ya Uchumi wa Kidijitali na Kamishna wa EU wa Ushirikiano wa Kimataifa, Jutta Urpilainen, iliyopangwa kufanyika Nairobi mnamo Oktoba 5, 2025. Tukio hili linathibitisha azma ya EU katika mageuzi ya kidijitali Afrika Mashariki, ikithibitisha dhamira yake ya kukuza uvumbuzi na uunganisho katika eneo hilo.

Katibu Mkuu wa EAC, Dkt. Peter  Mathuki ameufungua rasmi mkutano huo wa siku mbili leo Oktoba 5,2023 akielezea hamu ya EAC katika kuanzisha Soko la Kidijitali la Kikanda, lililo na soko la mtandaoni, soko la data na soko la uunganisho.

Alimpongeza Umoja wa Ulaya kama mshirika muhimu wa muda mrefu wa EAC na kusisitiza malengo makuu ya EAC ya kukuza soko la kidijitali la kikanda kwa ajili ya biashara ya kidijitali Afrika Mashariki. 

Hii ni muhimu kwa maendeleo ya eneo hilo na utekelezaji wa Umoja wa Biashara ya Bara la Afrika (AfCFTA) ambapo Dkt. Mathuki alisisitiza umuhimu wa makubaliano ya kisiasa na majukwaa ya haki kwa soko la kidijitali linaloweza kuingiliana kikanda na usawa wa sheria na ujenzi wa uwezo kwa utawala wa data na viwango vya AI.

Balozi wa EU nchini Tanzania na EAC, Christine Grau, aliweka msisitizo juu ya azma ya Timu ya Ulaya katika kusaidia mageuzi ya kidijitali ya Afrika Mashariki na washirika wa kimataifa. Anaamini kwamba kwa kufanya kazi pamoja, wanaweza kutumia uwezo wa kidijitali kushughulikia changamoto, kuunda fursa, na kujenga mustakabali endelevu na wenye mafanikio kwa wote.

Balozi Grau alitilia mkazo mbinu ya Digital4Development (D4D) ya Tume ya Ulaya, ikizingatia uwezo wa teknolojia na huduma za kidijitali kama chanzo kikubwa cha maendeleo endelevu.